به گزارش سرویس کتابخانه «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اهمیت دانشگاه فرهنگیان آن جهت نسبت به سایر دانشگاه ها بیش تر است که،مرکز تولید مربیانی است که میخواهند مسئولیت تربیت نیروی انسانی آینده کشور را برعهده بگیرند . پس لازم است که هر کشوری برای تحقق چنین امری نهایت تلاش خود را انجام دهد و هرچه می تواند در این زمینه سرمایه گذاری نماید. رهبر معظم انقلاب نیز در بیاناتشان مکررا به جایگاه معلم اشار کرده اند که: " اگر فرهنگ اسلامی بر جامعه ای حاکم باشد همه مردم باید خود را مدیون معلم بدانند . چون معلم کسی است که ماده خام انسانی را به یک نیروی فعال ،سازنده ،جوشان ،مفید،متخصص وعالم تبدیل می کند . این بزرگ ترین کاری است که در عالم طبیعت ممکن است انجام بگیرد ".
تمرین معلمی اوج فعالیت‌های تربیت‌معلم است که همه موقعیت‌های یادگیری را فرصت‌هایی برای موفقیت و شکست برای دانشجو معلم فراهم می‌کند. یافته‌ها نشان داده است که مهم‌ترین مشکلات درس تمرین معلمی گذراندن تمرین معلمی در مدارس شهری علیرغم اشتغال اولیه دانشجویان در مدارس روستایی، فرصت نداشتن مدرسان برای بحث و گفتگو با دانشجویان در موردنقد و بررسی شیوه‌های تدریس و رفع مشکلات احتمالی، مهارت ناکافی معلمان راهنما در استفاده از رسانه‌ها و فناوری‌های نوین آموزشی و پایین بودن سطح معلومات آنان از تئوری‌های تعلیم و تربیت، روانشناسی رشد و نظریه‌های یادگیری و نداشتن تسلط کافی معلمان راهنما در استفاده از روش‌ها و الگوهای تدریس است.
در این گزارش دوبخشی تلاش شده است منابعی را به دانشجو معلمان معرفی شود تا در کنار منابع درسی ودانشگاهی آمادگی لازم را قبل از ورود به مدارس و کار با دانش آموزان کسب کنند.
دانشجو معلمان چگونه کلاس را مدیریت کنند؟
معلم کسی است که همیشه احساس نیاز به یادگیری و فراگیری مطالب تازه داشته باشد و مطالعات خود را پس از کسب مدرک تحصیلی متوقف نکند. اساتید خوب می دانند که در دنیا توقفی در کار نیست و هر شخصی یا در حال پیشرفت است و یا در حال پسرفت. بنابراین این معلمان هیچ وقت از آموزش دست نمی کشند و همواره در حال مطالعه و یادگیری هستند. در ضمن، چون به درس تدریسی خودشان هم علاقه دارند از مطالعه آن هم لذت می برند. کتاب هنر معلمی یکی از منابع ویژه برای دانشجومعلمان است که ۱۲۰ راهکار مهم در تدریس و کلاس‌داری را دراختیار دانشجویانی می گذارد که تصمیم دارند وارد مدارس شوند.
کتاب "هنر معلمی" ، نوشتۀ جانی یانگ، معلم با تجربۀ انگلیسی است. هدف اصلی این کتاب ۱۹۲ صفحه‌ای که توسط منصور متین ترجمه شده است، آموزش مدیریت کلاس و نحوۀ برخورد با مشکلات رفتاری دانش‌آموزان، به معلمان تازه‌کار است.
نویسنده تلاش کرده تا بسیاری از مسائل مربوط به معلمان را از لحظه‌ای که برای اولین بار وارد کلاس می‌شوند تا موضوعاتی مانند مدیریت کلاس، نحوۀ ارتباط با دانش‌آموزان، همکاران، والدین و غیره را مد نظر قرار دهد و آموزش‌هایی را در قالب نکات کوتاه، کاملا کاربردی و قابل پیاده‌سازی در کلاس درس، بیان کند.
کتابی که هر معلمی باید بخواند
لازم است دانشجومعلمان، اطلاعات خود را به گونه ای بالا ببرند که بتوانند با دانش‌آموزان سنین مختلف، به درستی رفتار نمایند. از این رو داشتن اطلاعات جامعی درباره روانشناسی رشد، به معلمان کمک زیادی می کند تا با گروه‌های سنی مختلف دانش‌آموزان با توجه به شناخت صحیح ویژگی‌های آنها، تعامل مؤثری داشته‌باشند و در نهایت در تدریس خود موفق شوند، کتاب روانشناسی تربیتی یکی از منابع معتبر در خصوص شناخت و ارتباط موثر با دانش آموزان است که مطالعه آن به دانشجومعلمان توصیه می شود.
کتاب "روانشناسی تربیتی" سانتراک که در ۶۷۲ صفحه نگاشته و توسط شاهده سعیدی ترجمه شده است، به معلمان و مدیران کمک می‌کند تا اطلاعات مفید و کاملی را در مورد حوزه‌های مربوط به دانش‌آموزان، معلمان و روابط بین آنها به دست بیاورند. ویژگی اصلی کتاب این است که در کنار بیان نظریه‌های بنیادین در زمینه آموزش و یادگیری، به کاربردی کردن نظریه‌های مطرح شده و استفادۀ آنها در کلاس درس نیز تأکید دارد.
در ابتدای هر فصل، یک داستان جذاب و مرتبط با محتوای فصل، در مورد تدریس بیان می‌شود. بسیاری از این داستان‌ها توسط معلم‌ها و به طور اختصاصی برای همین کتاب نقل شده‌اند. در هر فصل نیز بخش‌هایی نیز وجود دارد که به معلمان کمک می‌کند تا نظریه‌های مطرح شده در آن فصل را به صورت عملی در کلاس خود به کار ببرند.
کتابی انگیزشی برای معلمان سخت کوش
کتاب "سوپ جوجه برای روح معلم" که جزو کتابهای پرفروش نیویورک تایمز است، توسط جک کنفیلد و ویکتور هنسن در ۴۶۷ صفحه نوشته شده و علی اکبر راستکار آن را به زبان فارسی ترجمه کرده است.
این کتاب در مورد تجربیات معلمان است و می‌توان از آن به عنوان کتابی الهام‌بخش و انگیزشی برای معلمان یاد کرد. خواندن داستان‌های جذاب این کتاب، در لحظاتی که معلمان دچار خستگی یا ناامیدی می‌شوند، می‌تواند بسیار انگیزه‌بخش و امیدوارکننده باشد.
سوپ جوجه برای روح معلم، شامل ۱۰۱ داستان از معلم‌های بزرگ و الهام‌بخش است؛ داستان‌های واقعی، کوتاه و فوق‌العاده در مورد اهمیت تشویق، قدرت عشق، ریسک‌پذیری در کلاس، نیاز به وجود مربی و راهنما برای معلمان و غیره. این داستان‌ها گاهی باعث خندۀ شما می‌شوند و گاهی نیز شما را به گریه می‌اندازد. اما در نهایت، خواندن آنها، انرژی و نیروی فوق‌العاده‌ای را برای ادامۀ راه معلمی، در شما ایجاد خواهد کرد.
دانشجو معلمان چگونه خلاق شوند؟
کتاب "یادگیری معکوس"، یکی دیگر از کتابهای مفید برای معلمان است که به بررسی موضوعِ نسبتا جدیدِ کلاس معکوس، نحوۀ برگزاری کلاس‌ها به صورت معکوس و بیان تجربیات معلمان از برگزاری این نوع کلاس‌ها می‌پردازد. این کتاب معلمان را تشویق می‌کند تا به شیوۀ جدیدی از تدریس و برگزاری کلاس‌ها فکر کنند.
جان برگمن و ارون سمز، در سال ۲۰۰۷ مفهوم کلاس معکوس را در دبیرستان‌های محل تدریس خود به کار گرفتند. در سال ۲۰۱۴ نیز جامعه‌ای آنلاین، شامل ۲۰۰۰۰ معلم علاقمند به یادگیری معکوس را ایجاد کردند. آنها نهایتا تجربیات خود و سایر معلمان را در کتاب یادگیری معکوس ثبت کردند.
بیشتر بخوانید: سفیران فرهنگی در دانشگاه/ چرا جوامع با فرهنگ کتاب می‌خوانند؟
از مشکلات یادگیری دانش‌آموزان نترسید
اصطلاح اختلالات یادگیری (Learning Disability) برای اولین بار در سال ۱۹۶۲ توسط ساموئل کرک (Samuel Alexander Kirk) روانشناس آمریکایی مطرح شد. او این اصطلاح را برای دانش‌آموزانی به کار می‌برد که ضریب هوشی متوسط یا بالاتر از متوسط داشتند، اما در یادگیری برخی موضوعات و مفاهیم درسی دچار مشکل بودند و از نظر درسی در سطحی که از آنها انتظار می‌رفت، قرار نداشتند. درنهایت تمامی یافته ها و تجربیات و توصیه های خود را در کتابی با عنوان "درمان اختلالات یادگیری" به چاپ رساند.
کتاب "روابط معلم و دانش‌آموز" را می‌توان به عنوان یک راهنمای عملی و کاربردی برای معلمانی که علاقمند به ایجاد روابط سازنده با شاگردان و پر کردن شکاف ارتباطی بین معلم و دانش‌آموز هستند، معرفی کرد.
به طور خلاصه می‌توان گفت که دکتر هایم گینات این کتاب را نوشته است تا با استفاده از مثال‌های مختلف، کوتاه و مفید به معلمان و حتی والدین آموزش دهد که چگونه با دانش‌آموزان خوب رفتار کنند و محیطی شاد و سرشار از آرامش روانی را برای تعلیم و تربیت آنها فراهم کنند.
یکی از دلایل مهمی که این کتاب را در بین کتابهای مفید برای معلمان قرار می‌دهد، زبان ساده و روان آن در بیان مطالب است، به نحوی که خواننده با هر سطحی از دانش و معلومات می‌تواند از مطالب آن بهره‌مند شود.
کتاب "روش‌های تدریس برای دانش آموزان با نیازهای ویژه" نوشته ستاره شجاعی، اثری‌ست که به اهتمام قربان همتی علمدارلو و ستاره شجاعی تألیف شده است. این کتاب شامل تکنیک‌های آموزشی برای دانش‌آموزانی است که ممکن است از اختلالاتی همچون کم‌توانی ذهنی، آسیب‌های بینایی و شنوایی، معلولیت‌های جسمانی یا مشکلات روانی خاص رنج ببرند.
متفاوت و موثر عمل کن
کتاب‌خوانی خلاقیت را تحریک می کند واز طریق خواندن، تخیلی که سوخته است، دوباره فعال می شود چرا که کتاب خوانی ذهن ما را با فرصت های جدید روبه‌رو می کند. حتی کتابهای غیرتاریخی و غیرداستانی مثلا در مورد علم و فناوری، توانایی و ظرفیت خلق و خلاقیت را برای تحریک ایده های ابتکاری و خلاقانه دارند.
در کنار موارد یادشده که اهمیت مطالعه و کتاب‌خوانی را بیش از پیش گوشزد می کند برخی کتاب ها هستند که کمک می کنند تا معلمان نحوه الگوسازی را تمرین کرده و درنهایت الگوی شخصی سازی شده را ایجاد کنند مثل کتاب "میم مثل معلم" که توسط سیما زاده محمودی به تحریر درآمده است.
سیما زاده محمودی در کتاب میم مثل معلم (متفاوت و موثر عمل کن)، اصول و مبانی شغل آموزگاری را مرور می‌کند و می‌کوشد نحوه‌ی تعامل مؤثر و حرفهای با دانش‌آموزان را آموزش دهد. نویسنده بر مبنای سی سال تجربه‌ی دبیری خود، ۱۲۰ نکته‌ی کاربردی و طلایی در اختیار معلمان می‌گذارد تا خود را ارتقاء دهند و ارتباط بهتر و صمیمانه‌تری با شاگردانشان برقرار کنند.
همچنین در کتاب "گیمیفیکیشن در تدریس" به نویسندگی مایکل ماترا، یادگیری بواسطه بازی‌ها و ایجاد انگیزه سرشار در دانش‌آموزان دیگر افسانه نیست بلکه با کتاب گیمیفیکیشن در تدریس از همیشه به واقعیت نزدیکتر است. مایکل ماترا از سال‌ها تجربه علمی خود برای آموزش و تهیه یک راهنمای آموزنده بر مبنای بازی و سرگرمی برای معلم‌ها استفاده کرده است تا آنها بتوانند دانش‌آموزان را در حین آموزش، هرچه بیشتر درگیرِ محتوای مطالب آموزشی کنند.
با این کتاب ها دانش آموزان را عاشق مدرسه کنید
علاقه به حرفۀ معلمی یکی از متغیرهایی است که در تضمین کیفیت معلم نقش دارد. دانشجو-معلمان و معلمان به‌عنوان یکی از ارزنده‌ترین سرمایه‌های کشور، همواره در تعلیم و تربیت نسل آینده جامعه تأثیرگذاری عمیقی داشته‌اند. هرچه دانشجو-معلمان و معلمان کارآمدتر، علاقه‌مندتر و نسبت به حرفۀ خود متعهدتر باشند، تأثیر آنان نیز بیشتر خواهد بود. در ادامه به معرفی چند منبع پرداخته شده است تا دانشجو معلمان پس از مطالعه آنها می توانند یکی از مهارت های کلیدی مورد نیاز برای یک معلم خوب، که تعهد به مطالعه و عشق به یادگیری است را در خود تقویت کنند.
۱۰.چرا دانش آموزان مدرسه را دوست ندارند؟
نویسنده: دانیل تی. ویلینگهام
دانیل تی. ویلینگهام در کتاب چرا دانش آموزان مدرسه را دوست ندارند؟، می‌کوشد به معلمان کمک کند ساختار ذهنی دانش‌آموزان را بهتر درک کنند و با استفاده از آن، شیوه‌های تدریس مؤثرتری را پیش بگیرند. ویلینگهام بر اساس آخرین دستاوردها و پژوهش‌های علوم شناختی و عصب‌شناسی، مغز انسان را تجزیه‌وتحلیل می‌کند و بر اساس آن ۹ اصل پیشنهاد می‌دهد که با اتکا به آنها می‌توان فرآیند یادگیری دانش‌آموزان را بهبود بخشد.
۱۱.کتاب دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی
نویسنده: هاروی پارکر
کتاب دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی نوشته‌ی هاروی پارکر، شامل راهکارهای عملی برای حل مشکلات دانش‌آموزانی است که از اختلال ADHD رنج می‌برند و این مسئله در روند تحصیلی آنها تأثیری منفی می‌گذارد. کتاب پیش رو حاوی روش‌ها و مداخلات آزمایش‌شده برای دانش‌آموزان دبستانی و نوجوانان است که توسط دکتر هاروی پارکر به‌کار گرفته شده‌اند.
۱۲.کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی
نویسنده: مرتضی رستمی
کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی، نوشته‌ی ابوالفضل محمدی، علی دربندی فراهانی و مرتضی رستمی، راهنمایی آموزشی برای معلمان است تا از طریق توصیه‌های ذکرشده، کیفیت تدریس خود را ارتقا دهند و باعث افزایش اشتیاق به یادگیری در دانش‌آموزان شوند. تمرکز این کتاب بر مقاطع ابتدایی، به‌خصوص دوره‌ی اول دبستان است.
۱۳.کتاب جذاب سازی کلاس دینی در پرتو شاداب سازی دانش آموزان کلاس پایه چهارم ابتدایی تا نهم متوسط اول
نویسنده: اصغر بهمنی
کتاب جذاب سازی کلاس دینی در پرتو شاداب سازی دانش آموزان کلاس پایه چهارم ابتدایی تا نهم متوسط اول نوشته‌ی اصغر بهمنی، راهکارهایی را برای نشاط دانش آموزان ابتدایی و متوسط اول در کلاس‌های دینی و معارف اسلامی بیان می‌کند تا باعث ایجاد انگیزه مثبت و برانگیخته شدن شوق دانش آموزان به این کلاس‌ها شود.
۱۴.کتاب معلم یک دقیقه‌ای
نویسنده: کنستانس جانسون
کتاب معلم یک دقیقه‌ای، نوشته‌ی اسپنسر جانسون و کنستانس جانسون، در خلال روایت زندگی یک دانشجو، از کمبودهای نظام آموزشی صحبت می‌کند و با ارائه‌ی استراتژی‌هایی کاربردی، سعی در جبران آنها دارد. کتاب پیش‌رو برای تقویت مهارت‌های خودآموزی بسیار مفید است و افراد را نسبت به چگونگی عملکرد یک سیستم آموزشی مؤثر آگاه می‌کند.
۱۵.کتاب معلم عیار بالا
نویسنده: سعیده خدایی
مطالب کتاب معلم عیار بالا حاصل تجارب و آموخته‌های سعیده خدایی در دوره‌های متنوع آموزشی همچون کوچینگ موفقیت و رهبری شخصی و سازمانی است. او در این اثر به بیان مواردی از قبیل هوش هیجانی، تکنیک‌های ایجاد رابطه با محصل، ویژگی‌ها و مهارت‌های معلم موفق و... پرداخته است. معلمان و دانشجویان رشته‌ی تربیت معلمی می‌توانند مفاهیم کتاب معلم عیار بالا را آموخته و در زندگی و شغل خود به کار برند.
